Op bezoek bij Altalanga in Piemonte

Als God in Frankrijk, maar dan in Italië! Zo voel ik mij, als ik weer de kans krijg naar één van mijn favoriete vakantieplekjes te gaan. Op de biologische markt in Alba werd even naar mij gezwaaid als herkenning. Of ik weer lekkere producten kom uitzoeken voor mijn winkel in Nederland?

Ik noem het een zelfbedachte bonus van mijn ondernemerschap; zelf op pad gaan, en contact leggen met biologische boeren en kleine producenten. Vooral in combinatie met de prachtige omgeving, heerlijk weer, fietsen, wandelen, geweldige wijn en een voortreffelijke keuken. Dan maakt mijn hart een sprongetje: Piemonte, Noord-Italië, gastvrij en de bakermat van de Slow Food beweging.

Alléén de allerbeste hazelnoten vind je in de Langhe

Ik voelde mij dan ook meer dan welkom bij Azienda Agricola Altalanga in Alba, waar wij werden uitgenodigd in hun mooie kleine winkel met jawel, hazelnoten all over en verwerkt in allerlei lekkernijen.

Als je bij de echte kenners doorvraagt naar de lekkerste hazelnoten, dan groeien ze uitsluitend in Piemonte. De Tonda Gentile delle Langhe hebben het IGP-keurmerk (indicazione geografica protetta) als bewijs van herkomst en kwaliteit uit deze streek. Zo ook deze hazelnoten. Bovendien is Altalanga biologisch gecertificeerd door hun werkwijze van teelt tot eindproduct. Aan het roer staat nog steeds Gian Franco Cavallotto (inmiddels op leeftijd) oprichter en geboren en getogen in Cerretto.

de winkel en laboratorio in Alba

Kleinschalig

We ontmoette voor het eerst Raluca, mijn jonge enthousiaste contactpersoon (die gelukkig ook Engels spreekt) en al gedurende de lockdown een aantal zendingen hazelnoot producten naar Gouda voor onze klanten had geregeld. Ze liet ons uitgebreid het laboratorio, die direct achter de winkel ligt zien waar alle hazelnoten worden gesorteerd en verwerkt. Dit sorteren gebeurt daadwerkelijk één voor één met de hand, rollend over een band. Alléén kenners doen dit werk, want die kunnen de exemplaren eruit herkennen die zijn aangetast door het Chinese kevertje (die in het mediterrane gebied sinds de laatste 5 jaar zijn intrede deed en dol is op fruit- en hazelnootbomen).

Je kunt je voorstellen hoe lekker het daar ruikt.

In het laboratorio gaat eigenlijk alles op bestelling van de klant. Dit garandeert de versheid in hun proces. Raluca spreekt over de hazelnoten of het edelstenen zijn; met aandacht en liefde. Zo worden de noten eerst geroosterd en afgekoeld. Afhankelijk van de bestelling: in chocolade, gekarameliseerd, (in een kleine roestvrijstalen of koperen ketel die draait als een soort betonmolen) of juist gemalen voor verwerking in taart of brut e bon bereidt. Dat laatste (in het Nederlands vertaald als lelijk maar lekker) wordt met de hand op de bakplaat in toefjes geschept en gaan net als de taarten de oven in. Je kunt je voorstellen hoe lekker het daar ruikt.

De boomgaarden

Het contrast tussen de bomen van Altalanga en die van hun buurman was enorm.

Nieuwsgierig naar de boomgaarden waar de noten groeien nam Gianluca (de vriend van Raluca, en zo niet nóg bevlogener over de hazelnoten) ons mee voor een rit naar de heuvels van Trezzo Tinella. Daar kregen we een rondleiding door één van hun zeven hazelnootpercelen waar keurige rijen volwassen bomen stonden. Uiteraard allemaal biologisch.

Het contrast tussen de bomen van Altalanga en die van hun buurman was enorm. Onder de biologische bomen stond mooi groen kort gemaaid gras- en kruidenbegroeiing.  Onder de bomen van de gangbare buren was het restant van doodgespoten twijgen (het jonge opschot aan de stam van de boom) en de kaal gespoten grond nog goed te zien. De kale grond vergemakkelijkt weliswaar de hazelnootoogst, maar deze werkwijze helpt ook bodemerosie (wegspoelen, uitputting van het bodemleven) in de hand.

Zo ook de bestrijding van de Chinese kever. In onze boomgaard zagen wij vitale bomen met vrijwel geen aantasting. Aan de buitenzijde van het perceel stonden hier en daar palen met plakfolie met een feromoon. Dit is de natuurlijke manier van het wegvangen van de beestjes, in plaats van het bestrijden met chemische middelen, zoals de gangbare manier. De kever heeft ook in dit hazelnotengebied twintig tot zelfs vijftig procent van de oogst in de afgelopen jaren doen verminderen dus wordt er hard gewerkt aan de bestrijding. Sterke gezonde bomen zijn minder kwetsbaar is te zien.

Ik had werkelijk geen idee dat er zo’n zichtbaar verschil was in gangbare of biologische teelt van hazelnoten. Ook het drogen na de oogst gebeurt bij Altalanga op natuurlijke wijze. Door minimaal drie dagen te drogen aan zonlicht (op de binnenplaats van de boerderij worden de noten uitgespreid) behoud je de kwaliteit. Tegenwoordig gebeurt dit vrijwel altijd door de noten te drogen met een soort reuzen föhn, die ze in 1,5 uur droog blaast. De thermische shock die de noten hierdoor krijgen dragen ongetwijfeld niet bij aan de kwaliteit, hooguit aan snelheid en efficiëntie.

Gian Franco Cavallotto

Tot slot nam Gianluca ons mee naar zijn terrasje voor een goed glas wijn en gezouten hazelnoten, op een fantastische plek met uitzicht rondom op wijngaarden, hazelnoten en in de verte het hooggebergte.  Alléén maar genieten…

We konden maar een kleine voorraad van hazelnootolie, geroosterde hazelnoten, hazelnootmeel en brut e bon voor onze winkel in Gouda meekrijgen, want voorafgaand aan ons bezoek in mijn zomervakantie had ik nog geen bestelling gedaan. Hoe leuk dat dit nog zo kleinschalig is en uitsluitend vers wordt voorbereidt. Inmiddels is de verkoop van de hazelnootproducten in onze winkel al zo populair dat Raluca al is gaan exporteren naar Gouda. Begin december komt weer een nieuwe partij binnen. En ja, wij zijn hun unieke adresje in Nederland waar je Altalanga hazelnoten kunt vinden.